Châu Âu “xoay sở” trước sắc lệnh mới của ông Trump về giá thuốc
Các chính phủ châu Âu đang khẩn trương đánh giá tác động của sắc lệnh hành pháp mới do cựu Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump ban hành, nhằm ép các nước khác – đặc biệt là ở châu Âu – phải trả giá cao hơn cho thuốc kê đơn. Động thái này đang gây chấn động trong ngành dược phẩm toàn cầu, tạo ra làn sóng lo ngại về sự bất ổn và khả năng xảy ra chiến tranh thương mại liên quan đến y tế.
Hôm thứ Hai, ông Trump tuyên bố sẽ sử dụng chính sách thương mại để “kéo bằng” giá thuốc giữa Mỹ và các quốc gia phát triển khác, nơi mà người dân thường chỉ phải trả chưa đến 1/3 so với mức giá tại Mỹ. Mục tiêu của ông là buộc các quốc gia này, bao gồm nhiều nước trong Liên minh châu Âu, phải chi trả nhiều hơn cho thuốc men – từ đó giúp giảm giá thuốc tại Mỹ.
Lo ngại tại châu Âu: Không rõ Trump có thể đi bao xa
Tại Đan Mạch – quốc gia có nền công nghiệp dược phẩm phát triển – Bộ trưởng Công nghiệp và Kinh doanh Morten Bodskov cho biết ông sẽ tổ chức cuộc họp với các doanh nghiệp dược phẩm trong nước để thảo luận về sắc lệnh mới của Trump. “Sự bất ổn từ phía Hoa Kỳ là điều không tốt cho thế giới,” ông nói với Reuters. Tuy nhiên, ông cũng khẳng định vai trò quan trọng của các công ty dược phẩm Đan Mạch, trong đó có Novo Nordisk – hiện là công ty lớn thứ ba châu Âu với giá trị vốn hóa khoảng 265 tỷ euro.
Novo Nordisk đang hưởng lợi lớn từ nhu cầu tăng cao đối với thuốc trị tiểu đường Ozempic và thuốc giảm cân Wegovy – hai loại thuốc mà chính ông Trump từng đề cập khi bàn về việc giảm giá dược phẩm.
Khác biệt mô hình y tế: Mỹ tư nhân – châu Âu công lập
Tại Mỹ, giá thuốc bị chi phối bởi một hệ thống đàm phán phức tạp giữa các bên trung gian như các tổ chức quản lý quyền lợi dược phẩm (PBMs), công ty bảo hiểm và các nhà sản xuất thuốc. Hệ thống này từ lâu đã bị chỉ trích vì làm giá thuốc leo thang.
Ngược lại, ở châu Âu, hầu hết các quốc gia có hệ thống y tế công, nơi chính phủ hoặc cơ quan y tế quốc gia đàm phán trực tiếp với các hãng dược để duy trì mức giá hợp lý cho người dân. Nhờ đó, giá thuốc ở châu Âu thường thấp hơn nhiều so với Mỹ.
Ủy ban châu Âu lên tiếng, lo ngại về thuế nhập khẩu
Người phát ngôn của Ủy ban châu Âu cho biết cơ quan này đang xem xét kỹ lưỡng sắc lệnh mới và sẽ đánh giá tác động đối với các công ty châu Âu. Trước đó, Chủ tịch Ủy ban – bà Ursula von der Leyen – cũng đã có cuộc gặp với các lãnh đạo doanh nghiệp dược để thảo luận về nguy cơ Mỹ áp thuế nhập khẩu thuốc từ châu Âu.
Trong quá khứ, ông Trump từng cố gắng thực hiện một sắc lệnh tương tự vào nhiệm kỳ trước, nhắm vào chương trình Medicare (bảo hiểm y tế của chính phủ Mỹ cho người cao tuổi). Tuy nhiên, nỗ lực này đã bị tòa án chặn lại.
Mỹ đe dọa áp thuế nếu giá không giảm
Lần này, ông Trump tuyên bố nếu các hãng dược không giảm giá, họ sẽ phải đối mặt với thuế nhập khẩu, dựa trên lý do an ninh quốc gia. Chính quyền của ông cũng đã khởi động một cuộc điều tra đối với hàng nhập khẩu dược phẩm – một bước đi thường thấy trước khi áp thuế.
Ông Trump phát biểu hôm thứ Hai: “Hoa Kỳ sẽ không tiếp tục trợ cấp cho hệ thống y tế của các nước khác nữa – điều mà chúng ta đã làm suốt thời gian qua.” Ông cũng nói thêm rằng mình không nhắm vào các công ty dược, mà là các chính phủ nước ngoài đang lợi dụng giá thuốc thấp.
Triển vọng phía trước: Thách thức về pháp lý và thương mại
Mặc dù sắc lệnh hành pháp của ông Trump tạo ra sức ép không nhỏ, các chuyên gia cho rằng việc buộc các nước khác thay đổi mô hình định giá thuốc – vốn được bảo vệ bởi luật pháp và hệ thống y tế quốc gia – sẽ không dễ dàng. Bên cạnh những tranh cãi pháp lý, việc này còn có thể làm trầm trọng thêm căng thẳng thương mại xuyên Đại Tây Dương.
Tuy nhiên, rõ ràng thông điệp từ ông Trump đã gây chấn động: nếu quay trở lại Nhà Trắng, ông sẵn sàng sử dụng mọi công cụ để giảm giá thuốc tại Mỹ – kể cả bằng cách ép các nước khác phải trả phần chênh lệch. Các quốc gia châu Âu hiện không thể làm ngơ, và cuộc họp bàn về phản ứng chung từ phía EU được dự đoán sẽ sớm được tổ chức trong thời gian tới.
Nguồn : reuters
Bài viết Châu Âu “xoay sở” trước sắc lệnh mới của ông Trump về giá thuốc đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Châu Âu TV.
